Tariikhda Shiikh Axmed Yaasiin

Sh Axmed Yaasiin Ilaahay ha u naxariistee wuxuu ku dhashay tuulo yar oo caan ah oo la yidhaahdo Jawratu Casqalaan bishii Juun sanadkii 1936, sanadkaas oo ahaa sanadkii ay qaraxday kacdoonadii lagaga soo horjeeday saamayntii ay Yuhuuddu ku soo yeelanaysay dhulka Falastiiniyiinta. Aabihii wuxuu dhintay isagoo shan sano jiray.

Sh. Axmed Yaasiin wuxuu u soo joogay jabkii waynaa ee ku dhacay Carab sanadkii 1948kii isagoo waqtigaasi jirey 12 sano,dhacdadaas oo uu ka qaatay darsi saamayn wayn ku yeeshay noloshiisa siyaasadeed iyo fikirba,kana bartay in ay markasta Falastiiniyiintu muruqooda ku tashadaan.Isagoo dhacdadaas ka waramaya ayaa wuxuu yidhi:-"Ciidamadii kasocday waddamada Carabta ee ka soo dagaal galay Falastiin ayaa hubkii aannu haysannay naga qaaday iyagoo ku andcooday inaan la oggolaan karin in cid kale oo milaterigii Carbeed ahayni aanay haysan karin hub, markaasaa aayahayagii wuxuu ku xidhmay ciidamadaas, markii ay jabeenna waannu la jabnay , markaas oo ay qawlasatii Yuhuuddu bilawday inay baabiiyaan oo ay gumaadaan dadkii dhulka degenaa,haddii aannu haysan lahayn hubkayagiina maanta taariikhdu waji kaleayay yeelan lahayd".

Magaaladii uu ku dhashay ayuu ka bilaabay dugsiga ilaa uu ka gaadhayay fasalka shanaad, hase yeeshee markii uu dhacay jabkii 1948kii ayuu reerkoodii ula qaxay gacanka Qasa.Baahidii waynayd ee reerkooda saamaysay ayaa ku kalliftay intii u dhaxaysay 1949-1950kii inuu waxbarashadiisa joojiyo si uu uga qayb qaato quudinta qoyskooda ballaadhnaa,isagoo ka shaqeeyay maqaaxi laga cuno fuulka, lix iyo toban jir markii uu gaadhay ayaa waxaa ku dhacay shil culus oo saamayn wayn ku yeeshay guud ahaan noloshiisa ilaa intii uu ka shahiidayay, kaasoo ahaa isagoo qoorta ka jabay sanadkii 1952 mar uu la ciyaarayay caruuro la fil ahaa,iyadoo 45 cisho kaddib markii nuuraddii qoorta lagaga duuduubay laga furay la ogaaday inuu inta noloshiisa ka hadhsan naafo aan waxba qabsan karin uu ahaan doono in lacaawiyo mooyaane, isagoo waqtigaas laga bilaabo kursi ku socon jiray. Naafadaas oo markii dambena ugu biiray xanuuno kale sida isagoo isha midig beelay kaddib markii ay ciidamada baadhista Yuhuudu jidh dil ku sameeyeen, isla markaana ishii kale aanu si fiican waxba uga arki kari jirin, sidoo kalena wuxuu qabay xanuuno dhagaha,sambabada iyo caloosha ah.

Sanadkii 1958kii ayuu dhammaystay waxbarashadiisii dugsiga sare,isagoo bilaabay shaqo macalinimo ahayd,labaatan jir markii uu gaadhay ayuu ka qayb qaatay mudaaharaadyo lagaga soo horjeeday duulaankii saddex geesoodka ahaa ee lagu qaaday Masar sanadkii 1956kii, waxaana beryahaas soo baxday codkarnimadiisii iyadoo dhallinayrada iyo dadkoo dhamiba ay u soo joogsan jireen khudbadihiisii soo jiidashada badnaa taasoo keentay inay dabagalaan nabadsugiddii Masar oo waagaa ka talin jirtay gacanka Qasa ,sanadkii 1965kii ayayna xabsiga u taxaabeen iyagoo ku eedeeyay inuu xidhiidh la leeyahay ururka Ikhwaanulmuslimiinka ,isagoo xabsi keli ah ku jirey muddo bil ah.

Sanadkii 1967kii markii ay Yuhuuddu wada qabsatay dhulka Falastiin oo gacanka Qasana ku jiro ayuu bilaabay inuu ku guubaabiyo dadka khudbadihiisii dhiirigalinta ahaa ee uu kaga soo horjeeday gumaysiga Yuhuudda ee dhulkoodii boobay,isagoo isla markaana ururin jirey kaalmooyin la siiyo qoysaska laga shahiiday iyo kuwa laga xidhan yahay,wuxuuna madax ka noqday kulanka Islaamka ee gacanka Qasa. Dhaqdhaqaaqyadiisaasina waxay ka cadhaysiiyeen Yuhuudda ,taasoo keentay in sanadku markuu ahaa 1982kii la xidho ,laguna xukumo 13 sano oo xadhig adag ah, hase yeeshee 1985kii ayaa lagu sii daayay iswaydaarsi maxaabiis oo dhexmaray dawladda Israa'iil iyo Jabhadda Shacbiga Xoraynta Falastiin "Hoggaanka Guud".

Sanadkii 1987kii ayuu Sh. Axmed Yaasiin kula heshiiyay koox ka mid hoggaamiyayaasha Islaamiga ah ee leh fikirka Ururka Ikhwaanulmuslimiinta aasaasidda urur Islaami ah oo la dagaalama Yuhuudda, ururkaas oo loo bixiyay "Dhaqdhaqaaqa Iskacaabinta Islaamiga ah" oo marka la soo gaabiyo loogu yeedho "Xamaas", waxaanu qayb laxaad leh ka qaatay kacdoonkii waqtigaas ka bilawday degaanada Falastiiniyiinta,kacdoonadaas oo loogu magac daray kacdoonkii Masaajidka, laga soo bilaaba waqtigaana waxa uu naqday Aabaha Ruuxiga ah ee dhaqdhaqaaqaas.

18kii Mey 1989kii ayaa Sh.Axmed Yaasiin iyo xubno badan oo ka tirsan ururka xamaas xabsiga la dhigay iyadoo dawladda Israa'iil ku eedaysay inuu isagu ka dambeeyay aasaaska ururka Xamaas garabyadiisa Ciidan iyo nabadsugidba leh, ururkaas oo ka dambeeyay dilka askar badan oo Yuhuud ah iyo basaasiin badan oo iyaga u shaqeeyaba. 16kii bishii Obtoobar sanadkii 1991kii ayay maxkamad milatari ku xukuntay xabsi daayin(madaxaa ha ku furto) iyo waliba 15 sano oo xadhig dheeraada ah. 13kii bishii Diisambar 1992kii ayay koox naftood-hurayaal Falastiiniyiin ahi afduubeen askari Israa'iili ah si ay ugu badashaan Sh. Axmed Yaasiin iyo maxaabiis kale oo dad gaboobay ahaa, hasee yeeshee dawladda Israa'iil way diiday arrintaas iyadoo isku dayday inay xoog ku soo furato, isku daygaasna waxaa lagu dilay taliyihii ciidamada Yuhuudda ee isku daygaa samaynayay,askarigii la furanayay iyo taliyihii naftood-hurayaasha.Hase yeeshee Sh. Axmed Yaasiin waxaa lagu sii daayay maxaabiis ay iswaydaarsadeen dawladda Boqortooyada Urdun iyo dawladda Israa'iil, 1dii Oktoobar sanadkii 1997kii, iyadoo ay maxaabiista Yuhuuddu ahaayeen laba nin oo ka tirsanaa ciidamada sirdoonka Yuhuudda oo isku dayay inay ku dilaan madaxa xafiiska siyaasadda ee ururka Xamaas ku leeyahay Cammaan Khaalid Mashcal.

Ka hor dilkan dhacay ee ay Yuhuuddu ku dishay Ilaahay ha u naxariistee Sh. Axmed Yaasiin waxay 6dii Sebtember sanadkii 2003dii isku dayday dil ay helikobtarada Yuhuuddu la beegsadeen guri gacanka Qasa ku yaala oo uu ku jiray, weerarkaasna waxaa garabka midig ka soo gaadhay dhaawac fudud.Falkan u dambeeyay ee ay Yuhuuddu ku dishay Sh. Axmed Yaasiin waxaa uu dhacay isagoo ka soo baxay Masaajid ku yaal Qasa oo uu ku soo tukaday Salaaddii Subax, waxaa kaloo isla weerarkaa ku dhintay laba kalkaaliyayaashiisa ahaa. Ilaahay Naxariistii Jano ka ha waraabiyo dhammaantood. Aamiin.